Ο αποπροσανατολιστικός ρόλος της Αριστεράς για την Ευρωπαϊκή Ενωση

Έντυπη Έκδοση Ελευθεροτυπία, Σάββατο 3 Ιουλίου 2010

Ο αποπροσανατολιστικός ρόλος της Αριστεράς για την Ευρωπαϊκή Ενωση

Του ΤΑΚΗ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ

Σήμερα είναι πια φανερό ότι η «κοινοβουλευτική χούντα» που κυβερνά τη χώρα εφαρμόζει πιστά τη γνωστή συνταγή των ντόπιων και ξένων ελίτ, την οποία υπηρετεί πιστά: κατάργηση κάθε σημαντικού κοινωνικού ελέγχου πάνω στις αγορές, στο πλαίσιο της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης, και παράλληλη κατάπνιξη κάθε συνακόλουθης λαϊκής αντίστασης με τη φυσική βία.

Εάν όμως οι ελίτ «κάνουν τη δουλειά τους», σήμερα γίνεται εξίσου φανερό ότι η Αριστερά μας αποδεικνύεται πως βρίσκεται πολύ κάτω των δραματικών περιστάσεων. Ετσι, αντί το αντισυστημικό τουλάχιστον τμήμα της να ηγηθεί ενός μαζικού λαϊκού κινήματος με σαφείς στόχους ως προς το κομβικό θέμα της ένταξής μας στην Ε.Ε., η μεν ρεφορμιστική Αριστερά, όπως ήταν αναμενόμενο, προτείνει μεταρρυθμίσεις (New Deal, κεϊνσιανές πολιτικές κ.λπ.!), που, όπως έχω δείξει και μόλις επιβεβαίωσε το G20, αποτελούν σήμερα... παραμύθια της Χαλιμάς, η δε αντισυστημική Αριστερά είτε θολώνει τα νερά και αποπροσανατολίζει το λαϊκό κίνημα είτε συναρτά την έξοδο από την Ε.Ε. με την αντικαπιταλιστική αλλαγή. Κάποιοι άλλοι επικαλούνται το επιχείρημα της «ανωριμότητας» του αιτήματος για την έξοδο από την Ε.Ε., για να συγκαλύψουν έναν ψευτο-διεθνισμό που απορρέει από ένα δογματικό μαρξισμό. Τέλος, η ελευθεριακή Αριστερά συνήθως... δεν ασχολείται με το θέμα της Ε.Ε., εφόσον γι' αυτήν ο στόχος είναι το «κράτος», τα «αφεντικά» ή τα φαντασιακά!

Στην πρώτη κατηγορία, του αποπροσανατολισμού, ανήκουν κατ' αρχήν οι διάφορες τάσεις μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ που δεν θέτουν θέμα εξόδου ούτε καν από την ευρωζώνη. Και αυτό τη στιγμή που ακόμη και διεθνείς ορθόδοξοι οικονομολόγοι βλέπουν την έξοδο από αυτήν ως τη μόνη λύση για να αποφευχθεί ο καταστροφικός «μονόδρομος» των ελίτ! Στην ίδια όμως αποπροσανατολιστική κατηγορία ανήκουν, τελικά, και οι υποτιθέμενες πιο ριζοσπαστικές τάσεις στην εξωκοινοβουλευτική Αριστερά (ΑΝΤΑΡΣΥΑ1 κ.λπ.), οι οποίες, ακολουθώντας τις άκρως αντιφατικές θέσεις της «Πρωτοβουλίας των αριστερών οικονομολόγων»2, θέτουν μεν θέμα εξόδου από την ευρωζώνη αλλά όχι και από την Ε.Ε., που δεν το θεωρούν σήμερα «προαπαιτούμενο» για την έξοδο από την κρίση. Ομως, όπως έγινε φανερό με τα τελευταία μέτρα (ασφαλιστικό, εργασιακό) και τα προαναγγελλόμενα (ξεπούλημα κάθε κρατικού περιουσιακού στοιχείου, ακόμη και αν καλύπτει βασικές ανάγκες, όπως νερό, τρένα, λιμάνια κ.λπ.), το θέμα δεν είναι πια, όπως ξεκίνησε, ένα ζήτημα δημοσιονομικής κρίσης και χρεοκοπίας - ζήτημα που, επίσης, σε τελική ανάλυση, ανάγεται στην ένταξή μας στην Ε.Ε. και όχι απλά στις «κακές πολιτικές» της ευρωζώνης, όπως ισχυρίζονται οι «αριστεροί οικονομολόγοι». Σήμερα το θέμα είναι ότι, πέρα από τον δήθεν «μονόδρομο» των ληστρικών μέτρων για την αποφυγή χρεοκοπίας, αντιμετωπίζουμε κάτι ακόμη πιο σημαντικό: την κατάλυση στοιχειωδών κοινωνικών ελέγχων στην αγορά εργασίας, στην ασφάλιση, στην παιδεία κ.λπ., κάποιοι από τους οποίους έχουν ιστορία ενός αιώνα!

Είναι, επομένως, σαφές ότι οι ξένες και οι μεταπρατικές ντόπιες ελίτ χρησιμοποιούν τη «χρυσή ευκαιρία» της σημερινής μετατροπής της χώρας σε τυπικό προτεκτοράτο της υπερεθνικής ελίτ (με τη μορφή της Ε.Ε. και του ΔΝΤ)3 για να εφαρμόσουν τις «4 ελευθερίες», δηλαδή την κατάργηση των κοινωνικών ελέγχων (σε αντίθεση με τους ρυθμιστικούς) στις αγορές αγαθών, κεφαλαίων, υπηρεσιών και εργασίας, από τις οποίες μόνο οι δύο πρώτες έχουν «απελευθερωθεί» πλήρως στην Ελλάδα. Ομως, η «απελευθέρωση» των αγορών αυτών, που αποτελεί θεμελιακό νόμο της Ε.Ε., καθιερώθηκε με την ενιαία αγορά, πολύ πιο πριν από την καθιέρωση της ευρωζώνης, πράγμα που σημαίνει ότι έξοδος της χώρας από την ευρωζώνη, χωρίς την παράλληλη έξοδο από την Ε.Ε., δεν πρόκειται να επηρεάσει στο παραμικρό τις «θεσμικές αλλαγές» της κοινοβουλευτικής χούντας στο εργασιακό, στο ασφαλιστικό, στην εκπαίδευση κ.λπ.

Αυτό σημαίνει, επίσης, ότι το πρόγραμμα της «Πρωτοβουλίας» και των συνοδοιπόρων της είναι εντελώς αποπροσανατολιστικό, διότι όχι μόνο δεν είναι δυνατή η διαγραφή του χρέους που προτείνουν (παρά μόνο επαναστατικώ δικαίω, ιδιαίτερα όταν η κοινοβουλευτική χούντα έχει υποθηκεύσει κάθε κρατικό ενεργητικό στοιχείο με τη δανειακή συνθήκη της 8ης Μαΐου), αλλά ούτε καν η μείωσή του είναι δυνατή χωρίς τη συμφωνία των «εταίρων» μας (δηλαδή των πιστωτών) που θα βάλουν βέβαια τους δικούς τους όρους. Δεν είναι λοιπόν περίεργο ότι παρόμοια επαναδιαπραγμάτευση του χρέους μέσα στην Ε.Ε., συνοδευόμενη και με την αποχώρησή μας από την ευρωζώνη, αποτελεί βασικό εφεδρικό σχέδιο των «εταίρων» μας, σε περίπτωση αποτυχίας των σημερινών μέτρων! Αλλά ούτε και τα υπόλοιπα μέτρα που εισηγούνται οι ίδιοι είναι δυνατά μέσα στην Ε.Ε., εφόσον σχεδόν όλα αντίκεινται στην Ε.Ε. και τις «4 ελευθερίες» της. Δηλαδή: οι μόνιμοι έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων (μόνο κάποιοι έκτακτοι έλεγχοι με στόχο την κερδοσκοπική φυγή κεφαλαίων είναι δυνατοί), η κρατικοποίηση των μεγάλων τραπεζών (μόνο κρατικοποιήσεις των ζημιών τους, σε σχέση με τη χρηματοπιστωτική κρίση, αποτελούν κοινοτική πρακτική), η επαναφορά στο Δημόσιο των στρατηγικής σημασίας ιδιωτικοποιημένων επιχειρήσεων όπως η Ολυμπιακή όταν, ως γνωστόν, η Ε.Ε. -όχι η ευρωζώνη- εξανάγκασε την ιδιωτικοποίησή της με συνεχή εξοντωτικά πρόστιμα επειδή το κράτος την «προστάτευε» (!) κ.λπ.

Με άλλα λόγια, αυτό που προφανώς «ξεχνούν» οι «αριστεροί οικονομολόγοι» είναι ότι η ενσωμάτωση της χώρας στη διεθνοποιημένη καπιταλιστική οικονομία της αγοράς, η οποία οδήγησε στη μεταπολεμική αναπτυξιακή «φούσκα» που μόλις έσκασε, έγινε μέσω της ένταξής μας στην Ε.Ε. και ότι, επομένως, το ευρώ και η παγκόσμια καπιταλιστική κρίση λειτούργησαν απλώς σαν καταλύτες στη διαδικασία αυτή και όχι βέβαια σαν αιτίες! Ακόμη «ξεχνούν» ότι, μη θέτοντας θέμα εξόδου από την Ε.Ε., δεν μπορούν να θέσουν και θέμα κατάργησης της «απελευθέρωσης» των αγορών αγαθών και υπηρεσιών, κεφαλαίου και εργασίας που είναι πίσω από το Μνημόνιο και συνακόλουθα τις ρυθμίσεις για το ασφαλιστικό, τα εργασιακά, τις ιδιωτικοποιήσεις κ.λπ. Τέλος, «ξεχνούν» πως όχι μόνο η έξοδος από τη σημερινή κρίση δεν είναι δυνατή μέσα στην Ε.Ε., αλλά ούτε βέβαια η δημιουργία των προϋποθέσεων για την οικοδόμηση μιας άλλης οικονομικής δομής που επικαλούνται, η οποία δεν θα ήταν συμβατή με τις «4 ελευθερίες»!

Οσον αφορά τη δεύτερη περίπτωση, που αναφέρεται κυρίως στο ΚΚΕ, μολονότι το κόμμα αυτό ήταν το μόνο που με συνέπεια πάντα έθετε θέμα εξόδου από την Ε.Ε., σήμερα φαίνεται να τη συναρτά με τη λαϊκή εξουσία και την ανατροπή του καπιταλιστικού συστήματος. Ομως, η έξοδος από την Ε.Ε. είναι απλώς η αναγκαία (αλλά όχι και επαρκής) συνθήκη για τη ρήξη των δεσμών της χώρας με τη διεθνοποιημένη καπιταλιστική οικονομία της αγοράς. Απλώς, για την Ελλάδα, το αίτημα αυτό παίρνει ιδιαίτερη σημασία λόγω της σημερινής προσπάθειας των ελίτ να μετατραπεί η χώρα στο πρώτο -και τυπικά- προτεκτοράτο της Ε.Ε. και της συνακόλουθης απόπειρας κατάλυσης των κοινωνικών κεκτημένων! Επομένως, η πάλη για την ανατροπή του συστήματος δεν θα πρέπει να συγχέεται με τον αγώνα για άμεση έξοδο από την Ε.Ε., στον οποίο το ΚΚΕ θα μπορούσε εκ των πραγμάτων να παίξει αποφασιστικό ρόλο. Το μεγάλο δίλημμα, επομένως, που πρέπει ν' αντιμετωπίσει το κόμμα αυτό είναι: ή να τεθεί επικεφαλής ενός παλλαϊκού αγώνα για την έξοδο από την Ε.Ε., που θα δημιουργούσε τις προϋποθέσεις και για συστημική αλλαγή, ή να συμμεριστεί, μαζί με την υπόλοιπη Αριστερά, την ευθύνη που τους αναλογεί για τις καταστροφικές συνέπειες που έρχονται.

Τέλος, αυτοί που ισχυρίζονται ότι είναι «ανώριμο» το αίτημα εξόδου από την Ε.Ε., φαίνεται πως «ξεχνούν» ότι σήμερα δεν συζητάμε θεωρητικά κάποιο «μαξιμαλιστικό» αίτημα, αλλά το κρίσιμο θέμα ανατροπής της άμεσης καταβαράθρωσης των κοινωνικών κατακτήσεων μέσα σε μια διαδικασία μετατροπής της Ελλάδας σε προτεκτοράτο της υπερεθνικής ελίτ, καθώς και της πτώχευσης των λαϊκών στρωμάτων...

1 Αναφέρω απλώς σχετικά και κάποιες προσωπικές επιθέσεις (π.χ. Π. Παπακωνσταντίνου, «Η πτώχευση της κριτικής», «Πριν», 27/6/2010) που αποδίδουν τη θεμελιακή διαφωνία μου για τη στάση της «Πρωτοβουλίας» στη «διαφωνία για τη διαφωνία και τη μανία της δικαίωσης του ενός εναντίον όλων» - επιθέσεις που χαρακτηρίζουν βέβαια αυτούς που καταφεύγουν σε παρόμοια μέσα για να καλύψουν την προφανή ένδεια επιχειρημάτων.

2 Μπιτσάκης, Ρούσης, Καζάκης κ.ά., «Παύση πληρωμών - έξοδος από το ευρώ», 15/5/2010.

3 βλ. Τ. Φωτόπουλος, «Η Ελλάδα ως προτεκτοράτο της υπερεθνικής ελίτ - Προς μια αυτοδύναμη οικονομία» (Γόρδιος, Σεπτέμβρης 2010).

http://www.inclusivedemocracy.org/fotopoulos/