Αλλος Μουντιάλ και άλλος πληρώνει
Η ευφορία των Νοτιοαφρικανών για το Μουντιάλ που φιλοξένησαν κόπασε και, τώρα που αρχίζει η εποχή των απολογισμών, η ομόνοια που τους ένωσε στα γήπεδα αποτελεί παρελθόν, η χώρα επιστρέφει στον βαθύ διχασμό της και η κυβέρνηση αντιμετωπίζει σωρεία επικρίσεων για το πόσα και πώς δαπάνησε στη διοργάνωση.
Ενώ στα γήπεδα η χλιδή «χόρευε» με τα τεράστια κέρδη της FIFA, στην υπόλοιπη χώρα η ανεργία «τρέχει» με 30%, το 50% των κατοίκων της ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, το 18% πάσχει από AIDS, ενώ το μέσο προσδόκιμο ζωής είναι τα 49 έτη.
Σύμφωνα με την κυβέρνηση, δαπανήθηκαν 6,3 δισ. δολάρια για το Παγκόσμιο Κύπελλο, υπέρογκη δαπάνη για μια χώρα με οξυμένα προβλήματα, ανεργία που καλπάζει στο 30%, τον ένα στους δύο σχεδόν κατοίκους να ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, μέσο προσδόκιμο ζωής τα 49 χρόνια, το 18% του πληθυσμού να πάσχει από AIDS και μια ανεξέλεγκτη εγκληματικότητα, που την καθιστά την τρίτη πιο επικίνδυνη χώρα στον κόσμο, με 50 φόνους την ημέρα.
Η διαμάχη έχει ξεσπάσει έντονα, τώρα που τα φώτα έσβησαν από τα υπερσύγχρονα γήπεδα και πολλοί αναρωτιούνται αν η χώρα θα μπορούσε να διεξαγάγει τη διοργάνωση με άλλον τρόπο. «Δεν μπορείς να απαιτήσεις από μια αναπτυσσόμενη χώρα τις ίδιες υποδομές με μια ευρωπαϊκή. Η Νότιος Αφρική θα μπορούσε να είχε κάνει το Μουντιάλ στα υπάρχοντα γήπεδά της και να διαθέσει αυτά τα χρήματα σε πιο επείγουσες ανάγκες», επισημαίνει ο Κρεγκ Τάνερ στο ντοκιμαντέρ του «Fahrenheit 2010», όπου αφηγείται τις ελπίδες και τις αντιρρήσεις γύρω από το Μουντιάλ.
Πολλοί Νοτιοαφρικανοί είναι εξαιρετικά δυσαρεστημένοι από τις πολιτικές της FIFA, της οποίας τα κέρδη από τη φετινή διοργάνωση εκτιμώνται σε άνω των 2,4 δισ. δολ., σχεδόν 50% περισσότερα από εκείνα του Μουντιάλ στη Γερμανία το 2006. Και αμφισβητούν την αξιοπιστία της ως εταίρου που επέβαλε ζημιογόνους για τη χώρα όρους και τεράστιες δαπάνες, οι οποίες δεν θα έχουν και μεγάλο οικονομικό αντίκρισμα στο μέλλον. Αρκεί το παράδειγμα του γηπέδου «Soccer City» του Γιοχάνεσμπουργκ που στοίχισε 300 εκατ. δολάρια, ενώ είναι αμφίβολο αν θα μπορέσει ποτέ ξανά να γεμίσει τις 94.000 θέσεις του. Ή η απαίτηση να χτιστεί εξαρχής το γήπεδο Green Point στο Κέιπ Τάουν γιατί η FIFA θεώρησε ότι το υπάρχον γήπεδο της πόλης βρισκόταν πολύ κοντά στις περιθωριακές συνοικίες. «Ενα δισεκατομμύριο θεατές δεν μπορούν να βλέπουν τέτοιας κλίμακας φτώχεια», αποκαλύπτει το ηλεκτρονικό περιοδικό «diagonalnet» ότι γράφει μια από τις εκθέσεις της.
Ωστόσο, παρά την «τέτοιας κλίμακας φτώχεια», συνεχίζει το δημοσίευμα, η FIFA απαίτησε από την κυβέρνηση την φοροαπαλλαγή της ίδιας και των συνεργαζόμενων εταιρειών της. Η υπηρεσία Τελωνείων υπολόγισε ότι μόνο τον Απρίλιο η χώρα έχασε κάπου 10 εκατ. ευρώ από εισαγωγές αγαθών που αφορούσαν το Μουντιάλ, για τις οποίες δεν καταβλήθηκαν δασμοί, ενώ τους επόμενους μήνες η διαρροή ήταν πολλαπλάσια. Οι συμφωνίες προέβλεπαν επίσης την παραχώρηση ιδιωτικών αεροσκαφών, πολυτελέστατων αυτοκινήτων, σοφέρ, εκπτώσεων σε ξενοδοχεία και αεροπορικά εισιτήρια.
Για τον Πάτρικ Μποντ, καθηγητή Οικονομικών και διευθυντή του νοτιοαφρικανικού Κέντρου για την Κοινωνία των Πολιτών, το πρόβλημα είναι ευρύτερο. «Βεβαίωσαν ότι ένα 0,5% της μεγέθυνσής μας το 2010 θα σχετιζόταν με το Μουντιάλ. Αλλά το θέμα είναι ποιοι ωφελούνται από τέτοιου είδους ανάπτυξη».
«Εριξαν» τους μικρούς
Για την Ιβόν Θέμπα, διευθύντρια μιας οργάνωσης του Γιοχάνεσμπουργκ που στηρίζει μικρές επιχειρήσεις, σίγουρα δεν ωφελούνται αυτές, καθώς η FIFA έθεσε πολύ αυστηρούς όρους που ευνοούν τις μεγάλες πολυεθνικές-χορηγούς της διοργάνωσης. «Για παράδειγμα, στα γήπεδα θα υπάρχουν McDonald's και Coca-Cola κι όχι ντόπιες εταιρείες. Ολα οργανώθηκαν περιοριστικά για τις μικρές επιχειρήσεις, έτσι ώστε δεν θα έχουν και μεγάλα οφέλη. Ολα είναι FIFA».
Αυτή η διάσταση είναι κρίσιμη σε μια χώρα η οποία -σύμφωνα με το δείκτη Gini που αναλύει τη διανομή του εθνικού εισοδήματος- ήδη από πέρσι έχει να επιδείξει τον μεγαλύτερο δείκτη ανισότητας σε ολόκληρο τον πλανήτη, «Το Μουντιάλ βαθαίνει την εμπλοκή της Νότιας Αφρικής στο παγκοσμιοποιημένο σύστημα, ένα μοντέλο που ευνοεί τους πιο πλούσιους και ζημιώνει τους πιο φτωχούς -συνεχίζει ο Μποντ- και αυτό δίχως να συνυπολογίζει κανείς τον κίνδυνο έκρηξης του χρέους.
Είναι χρήσιμο να θυμίσουμε ότι εκτιμάται πως μεγάλο μέρος της σημερινής κατάστασης της ελληνικής οικονομίας οφείλεται στις δαπάνες των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου