Έντυπη Έκδοση Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, Κυριακή 13 Ιουνίου 2010
«Οι φυλακισμένοι δεν διαπραγματεύονται με τους φύλακές τους»
Ένας συνταξιούχος αμερικανός πρέσβης που έχει υπηρετήσει 31 χρόνια στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ, με προϋπηρεσία στη Βαγδάτη, ήταν μεταξύ των 35 επιβατών του ελληνικού πλοίου «Σφενδόνη» που πήρε μέρος στην απόπειρα να σπάσει ο αποκλεισμός της Γάζας.
Ο θαλερός Εντουάρντ Πεκ στα 81 του χρόνια δεν μασάει τα λόγια του για την πολιτική της πατρίδας του στο Μεσανατολικό και ασκεί σκληρή κριτική για το αδιέξοδο, που ενισχύεται από την ταύτιση της πολιτικής της Ουάσιγκτον με το Τελ Αβίβ. Αυτή η πολιτική, λέει, δεν ανταποκρίνεται στα πραγματικά αμερικανικά συμφέροντα.
*Συναντήσαμε τον κ. Πεκ λίγο πριν επιβιβαστεί στη «Σφενδόνη», πριν από την επίθεση των Ισραηλινών και τη σφαγή στο «Μαβί Μαρμαρά».
* Για ποιο λόγο ένας συνταξιούχος αμερικανός πρέσβης θέλει να σπάσει τον αποκλεισμό της Γάζας;
-Εχω μια μακρά προϋπηρεσία ως αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ στην Μέση Ανατολή και λόγω της ιδιότητάς μου έχω μια εξοικείωση με την περιοχή, αντίθετα από την πλειονότητα των αμερικανών πολιτών. Θα μπορούσα να πω ότι οι περισσότεροι, σχεδόν όλοι, δεν γνωρίζουν τι συμβαίνει στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. Είμαι εδώ γιατί ενδιαφέρομαι για το καλώς εννοούμενο συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών, συμφέρον που υπονομεύτηκε από την πρόσφατη πολιτική μας. Επίσης, με ενδιαφέρει ιδιαίτερα και η ανθρωπιστική πλευρά της αποστολής και αυτό μέτρησε επίσης πολύ στην απόφασή μου. Εχω περάσει πάρα πολλά χρόνια στη Μέση Ανατολή σε επαφή με πολιτικές και θρησκευτικές ομάδες, όμως αυτή η εμπειρία που έχω και ο τρόπος προσέγγισης είναι κάτι διαφορετικό. Αυτό που με διαφοροποιεί προσωπικά είναι πως όλα αυτά τα χρόνια η επαφή μου με το θέμα γινόταν μέσω συνομιλιών, ενώ τώρα κάνω κάτι εγώ ο ίδιος, έχω συμμετοχή και συμβολή στο γίγνεσθαι, η προσπάθειά μου έχει σάρκα και οστά και συμβάλλω με τις δυνάμεις μου εμπράκτως κι όχι με τα λόγια. Για όλους αυτούς τους λόγους είπα ναι, μόλις μου δόθηκε η ευκαιρία. Οι διοργανωτές με ρώτησαν αν είμαι βέβαιος για την απόφασή μου και απάντησα θετικά. Με ρώτησαν επίσης αν γνωρίζω ή υποθέτω τι θα συμβεί όταν φτάσουμε εκεί με τα καράβια και απάντησα πως δεν γνωρίζω, αλλά θα το μάθω στην πράξη. Η πολιτική μου θέση είναι ξεκάθαρη. Δεν θα ήθελα να συμβεί κάποια καταστροφή ούτε στο Ισραήλ, ούτε στους Παλαιστίνιους, ούτε και στις ΗΠΑ. Ομως δυστυχώς πιστεύω ότι τελικά θα πληγούν και οι τρεις, λόγω της πολιτικής που ακολούθησε και εξακολουθεί να εφαρμόζει το Ισραήλ απέναντι στους Παλαιστινίους. Με θλίβει να διαβλέπω ως αναπόφευκτη μια αρνητική προοπτική, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούν μέρος του προβλήματος λόγω της απόλυτης υποστήριξης σε οτιδήποτε κάνει το Ισραήλ. Αυτό έχει αρνητικές συνέπειες στην πατρίδα μου, κάτι που δεν επιθυμώ και θα ήθελα να αποτρέψω.
* Πιστεύετε ότι άλλαξε κάτι στην πολιτική των ΗΠΑ στο Μεσανατολικό μετά την εκλογή του Ομπάμα;
- Οχι, γιατί τις αποφάσεις τις παίρνουν τα κόμματα που δέχονται την πίεση των λόμπι -που για μένα ο ρόλος των λόμπι στη Δημοκρατία είναι κάτι αποδεκτό- αλλά και την επιρροή του αμερικανικού λαού. Ομως ο αμερικανικός λαός είναι εντελώς ανίδεος για το θέμα. Τα λόμπι και τα κόμματα γνωρίζουν. Ιδίως τα λόμπι γνωρίζουν τι να κάνουν, πώς, πότε και με ποιον. Ο Ομπάμα δεν είναι απόλυτος μονάρχης, είναι πρόεδρος. Αν το κόμμα του δεν θέλει να τον αφήσει να κάνει κάτι, τότε δεν θα το κάνει. Οσο δε για τα ΜΜΕ, ακολουθούν τη λογική τού «ό,τι θέλει ο πελάτης». Δεν θα αναπαράγουν ένα προϊόν ενημέρωσης που δεν είναι επιθυμητό από την κοινή γνώμη. Αντιθέτως, θα ακολουθήσουν τη γραμμή των λόμπι που δεν προωθούν τίποτα σχετικό με την Παλαιστίνη, με αποτέλεσμα να υπάρχει ένα μιντιακό μπλακ άουτ, ενώ τις λίγες φορές που ασχολούνται, η θέση τους γέρνει μονόπλευρα υπέρ του Ισραήλ. Αρα, ο Ομπάμα δεν μπορεί από μόνος του να κάνει και πολλά πράγματα, όπως άλλωστε έχουμε διαπιστώσει.
* Κι όμως, μετά τη μνημειώδη ομιλία του στο Κάιρο, φάνηκε μια διαφορά στην ατμόσφαιρα.
- Πράγματι, υπήρξε μια διαφορά, που όμως περιορίστηκε σε φραστικές διατυπώσεις. Δέστε για παράδειγμα τι έγινε με τον αντιπρόεδρο Μπάιντεν, που επισκέφθηκε πρόσφατα το Ισραήλ και την ίδια ημέρα η κυβέρνηση Νετανιάχου εξήγγειλε νέα επέκταση των εποικισμών στα παλαιστινιακά εδάφη. Αυτή την πρακτική του Ισραήλ την έχουμε δει διαχρονικά να παραμένει αναλλοίωτη. Είτε πρόκειται για τον Μπάιντεν, είτε για την Κοντολίζα Ράις, τον Τζέιμς Μπέικερ, την Μαντλίν Ολμπράιτ, τον Κόλιν Πάουελ, δεν έχει σημασία ποιος, κάθε φορά που έκαναν αμερικανοί υπουργοί Εξωτερικών επίσκεψη στο Τελ Αβίβ, το Ισραήλ ανακοίνωνε νέες επεκτάσεις οικισμών. Ομως το κάνουν αυτό γιατί δεν νοιάζονται για τις συνέπειες. Δεν μας φοβούνται. Εχουν τη στήριξη των λόμπι, που δεν είναι μόνο εβραϊκά. Υπάρχουν και άλλοι μέσα, και αυτά τα λόμπι λειτουργούν με μια λογική ότι η πολιτική τους συνάδει με τα αμερικανικά συμφέροντα. Δεν συμφωνώ με αυτό το συμπέρασμα, ο υπόλοιπος κόσμος δεν συμφωνεί επίσης, όμως κανείς στις Ηνωμένες Πολιτείες δεν ενδιαφέρεται καθώς η κοινή γνώμη δεν έχει καμία πληροφόρηση και γνώση. Εχω υπηρετήσει ένστολος την πατρίδα μου σε δύο πολέμους. Πιστεύω ότι η χώρα μου είναι η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο. Ομως δεν είναι μεγάλη, γιατί ο αμερικανικός λαός έχει γνώση και κατανόηση για το τι συμβαίνει στον υπόλοιπο κόσμο. Δεν ενδιαφέρονται και πολύ για αυτό. Εγώ όμως ενδιαφέρομαι και γνωρίζω την περιοχή. Εζησα δεκαετίες στον αραβικό και μουσουλμανικό κόσμο. Πέρασα μέσα από πραξικοπήματα, πολέμους, ένοπλες επιθέσεις στην κατοικία μου, εκκενώσεις για λόγους ασφαλείας, όμως καταλαβαίνω τον απλό κόσμο σε αυτή την περιοχή, δεν μου αρέσει καθόλου αυτό που συμβαίνει και θέλω να συμβάλω εμπράκτως σε κάτι.
* Πολλοί μιλούν για αδιέξοδο στο Μεσανατολικό, που ίσως φέρει κι έναν νέο πόλεμο.
- Φοβάμαι ότι δεν θα έχουμε καμία λύση στο άμεσο μέλλον. Υπάρχει κάποια ελπίδα, που όμως αναμετριέται με τη σκληρή πραγματικότητα. Οι Ισραηλινοί κάνουν ό,τι κάνουν στην Παλαιστίνη εδώ και 40 χρόνια. Οσο περνάει ο καιρός, δημιουργούν τετελεσμένα και αφήνουν τον χρόνο να κυλάει υπέρ τους. Ζητούν συνεχώς διαπραγματεύσεις. Ομως είναι μεγάλη ανοησία να μιλάμε για διαπραγματεύσεις μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Οι φυλακισμένοι δεν διαπραγματεύονται με τους φύλακές τους. Αυτό δεν είναι διαπραγμάτευση. Οι διαπραγματεύσεις γίνονται μεταξύ ισότιμων μερών. Εδώ έχουμε τη μία πλευρά να έχει το πάνω χέρι και την άλλη στο καναβάτσο. Επίσης, είναι μάλλον λάθος να μιλάμε για το τέλος της σύγκρουσης (conflict). Δεν πρόκειται για σύγκρουση, αλλά για πρόβλημα κατοχής εδαφών. Οι Παλαιστίνιοι δεν έχουν κράτος, σύνορα και στρατό. Οι Αμερικανοί επιμένουν να αναγκάσουν τη Χαμάς να αναγνωρίσει το κράτος του Ισραήλ. Είμαι διπλωμάτης. Η αναγνώριση προϋποθέτει την ύπαρξη κράτους. Τα κράτη αναγνωρίζουν άλλα κράτη, όχι οι οργανώσεις. Και όταν γίνεται αναγνώριση, αυτή είναι αμοιβαία κι όχι μονομερής. Συναντήθηκα στο παρελθόν με τον ηγέτη της Χαμάς, Χαλέντ Μεσαάλ, και θυμάμαι να μου λέει: «Να αναγνωρίσουμε τι; Σε ποια σύνορα; Πού είναι τα δικά μας σύνορα; Ο τόπος στον οποίο βρίσκομαι και ζω σήμερα σε ποιον θα ανήκει;». Για να μην μιλήσω και για μιαν άλλη μονομέρεια. Πιέζουν τους Παλαιστίνιους να αναγνωρίσουν το Ισραήλ, αλλά κανείς δεν πιέζει το Ισραήλ να αναγνωρίσει ένα παλαιστινιακό κράτος. Η διαδικασία δεν είναι ισότιμη.
* Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες φωνές μέσα στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ που θέλουν αλλαγή πολιτικής στο Μεσανατολικό.
- Πράγματι υπάρχουν, πάντα υπήρχαν, αλλά είναι ανίσχυροι. Το φιλοϊσραηλινό λόμπι κυριαρχεί. Εργάζονται για τα συμφέροντα του Ισραήλ, παραβλέποντας τα αμερικανικά συμφέροντα στην περιοχή. Κάποιοι μέσα στη γραφειοκρατία ίσως να ήθελαν μια αλλαγή στην πολιτική ηγεσία του Ισραήλ, με αποχώρηση του Νετανιάχου από την πρωθυπουργία και αντικατάστασή του από κάποιον άλλο πολιτικό πιο κοντά στο στυλ Ομπάμα. Ομως αυτό δεν πρόκειται να συμβεί. Αλλαγή, πραγματική αλλαγή στην πολιτική που θα έφερνε ανακατατάξεις στο Μεσανατολικό θα σήμαινε να σταματήσουν οι εποικισμοί, να αποκαταστήσουμε σχέσεις διαλόγου με τη Χαμάς, να μην βαθύνει η κρίση στο Ιράν που μπορεί να οδηγήσει σε στρατιωτικό πλήγμα. Φοβάμαι ότι τίποτα από αυτά δεν θα αλλάξει. Κάποτε υπήρχε ένας άνθρωπος με το όνομα Τζόζεφ Γκέμπελς. Αυτός είπε «αν μπορέσεις να κάνεις τον λαό φοβισμένο κι οργισμένο, τότε θα μπορέσεις να τον χειραγωγήσεις με όποιον τρόπο θέλεις». Αυτό το έκανε πράξη ο Τζορτζ Μπους. Αυτό έκανε και ο Αριέλ Σαρόν. Αυτό κάνει τώρα και ο Νετανιάχου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου